Vanhaber24-ABD merkezli Speedtest Küresel Endeksi’nin Ağustos 2025 verilerine göre Türkiye, sabit bant kategorisinde 56,17 Mbps hızla 154 ülke arasında 100’üncü sırada yer alıyor.
Küresel ortalama indirme hızı ise 104,43 Mbps. Yani Türkiye’nin ortalamasının neredeyse iki katı.
Bu hız farkı, günlük internet deneyimini doğrudan etkiliyor.
Örneğin Türkiye’de 6 GB büyüklüğünde bir filmi indirmek ortalama 14 dakika sürerken, dünya ortalamasına göre bu süre 8 dakikanın altına iniyor.
“Sorun altyapıda: Fiber yetersiz”
Kaynak: Miguel Medina / AFP / Getty Images
BBC Türkçe’ye konuşan teknoloji stratejisti Füsun Sarp Nebil, sorunun temelinde “fiber altyapı eksikliği” olduğunu söylüyor:
“2005’te Türkiye’de 30 milyon kilometrelik bakır kablo şebekesi vardı. Ancak geçen 20 yılda fiber yatırımına geçiş çok sınırlı kaldı.”
Nebil, bakır kabloların ses iletiminde iyi olmasına karşın veri taşımada yetersiz kaldığını belirtiyor.
“Bakır kablolarla çalışan DSL sistemi, 1960’lardan beri var. Ancak hiçbir zaman fiber hızına ulaşamıyor. Paket kayıpları oluyor ve hızlar düşüyor.”
BTK verilerine göre fiber altyapı 637 bin kilometre
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verilerine göre, Türkiye’de toplam 637 bin kilometre fiber optik kablo bulunuyor.
Bunun 244 bin kilometresi omurga, 393 bin kilometresi erişim amaçlı kullanılıyor.
2025’in ikinci çeyreği itibarıyla Türkiye’de 8,77 milyonu fiber olmak üzere 18 milyondan fazla sabit genişbant abonesi var.
Fiber kullanıcı oranı %42 civarında seyrediyor.
Ancak OECD ortalamasına göre bu oran %44,6. Yani Türkiye, hem hız hem oran açısından hâlâ ortalamanın gerisinde.
“Fiber var ama bakırla karışıyor”
Serbest Telekomünikasyon İşletmecileri Derneği (TELKODER) Başkanı Halil Nadir Teberci, fiber abone sayısının yanıltıcı olabileceğini belirtiyor:
“Binaya kadar fiber geliyor ama evlere bakırla dağıtılıyor. Böyle olunca hız artmıyor.”
Teberci’ye göre Türkiye’deki 393 bin kilometrelik fiber hat, yıllanmış bakır kablolarla birlikte çalıştığı için performans düşüyor:
“Bu altyapıyla dünya ortalamasını yakalamak mümkün değil.”
“Tekelleşme yatırımı yavaşlatıyor”
Füsun Sarp Nebil, altyapıdaki asıl sorunun “rekabet eksikliği” olduğunu vurguluyor:
“Türkiye’de fiber altyapının neredeyse tamamı Türk Telekom’a ait. Diğer operatörler yatırım yapmadığı için Türk Telekom da zorunda kalmıyor.”
Türk Telekom ise konuyla ilgili BBC Türkçe’nin sorularına yanıt vermedi.
20 milyar dolarlık yatırım hedefi
Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, BTK ve Türk Telekom arasında imzalanan yeni anlaşma sayesinde kesintisiz altyapı yatırımlarına devam edileceğini ve ekonomiye 20 milyar dolarlık katkı sağlanacağını açıkladı.
Türk Telekom CEO’su Ümit Önal da şirketin 2030’a kadar ortalama fiber hızını yedi kat artırmayı hedeflediklerini duyurdu.
Şirket, 2026–2034 arasında BTK’ya 2,5 milyar dolar + KDV imtiyaz bedeli ödeyecek.
“Rekabet çözüm değil, planlama şart”
Bilgisayar Mühendisleri Odası (BMO) Yönetim Kurulu Üyesi İlhami Türkdoğan, fiber altyapının özel sektöre açılmasının tek başına çözüm olmayacağı görüşünde:
“Çok sayıda firmanın aynı altyapıya yatırım yapması kaynakların plansızca dağılmasına yol açar.”
Türkdoğan, kırsal bölgelerin bu durumda geri planda kalabileceğini belirtiyor:
“Yatırımların yalnızca kârlı bölgelerde yoğunlaşması, dijital eşitsizliği derinleştirir.”
“İnternet erişimi yasal hak olmalı”
Uzmanlara göre, hızlı ve kesintisiz internete erişim bir kamusal hak haline getirilmeli.
Kamu denetiminin zayıfladığı bir ortamda altyapının özel şirketler arasında bölünmesi, uzun vadede maliyetleri artırabilir.
“Kamu yararı gözeten planlama anlayışıyla yönetilen bir altyapı, hem hız hem erişim açısından Türkiye’yi çok daha ileri taşır.”
Türkiye hızını artırabilir, ama planlama şart
Türkiye, fiber dönüşümünü tamamlamadıkça dünya ortalamasını yakalaması zor görünüyor.
Uzmanlara göre çözüm, yatırımın çeşitlenmesi, kamusal denetimin güçlenmesi ve fiberin tüm hanelere ulaştırılması.
