Vanhaber24 – Bangkok.
Tayland, Temmuz ayında varılan ve ABD Başkanı Donald Trump’ın da katılımıyla Ekim ayında imzalanan barış anlaşmasını askıya aldığını açıkladı. Karar, iki ülke arasındaki 817 kilometrelik kara sınırında yaşanan yeni mayın patlamaları ve artan güvenlik tehditleri gerekçe gösterilerek alındı.
Sınırdaki gerilim yeniden tırmandı
Tayland hükümeti, Kamboçya sınırındaki Sisaket eyaletinde meydana gelen mayın patlamasında iki askerin yaralanmasının ardından barış sürecini dondurduğunu duyurdu.
Başbakan Anutin Charnvirakul, düzenlediği basın toplantısında kararı şu sözlerle savundu:
“Güvenlik tehditleri azalmadı, aksine artıyor. Barış sürecini sürdürebilmemiz için önce askerlerimizin güvenliğini sağlamamız gerekiyor.”
Charnvirakul, yaralanan askerleri ziyaret edeceğini ve sınır bölgelerinde ek askeri yığınak yapılacağını açıkladı.
Kamboçya’dan “anlaşmaya bağlıyız” açıklaması
Tayland’ın kararına karşılık Kamboçya hükümeti, barış anlaşmasına bağlı kalacaklarını ve diplomatik kanalların açık tutulacağını belirtti.
Kamboçya Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bizim için barış ve istikrar önceliklidir. Tayland’ın tek taraflı kararının bölgede yeni bir gerginliğe yol açmamasını umuyoruz.”
Anlaşmazlığın kökeninde tarihi tapınaklar var
İki ülke arasında yıllardır süren anlaşmazlıkların merkezinde, antik Hindu tapınakları Ta Moan Thom ve 11. yüzyıldan kalma Preah Vihear Tapınağı bulunuyor.
Preah Vihear, 1962 yılında Uluslararası Adalet Divanı (UAD) tarafından Kamboçya’ya verilmişti. Ancak Kamboçya’nın bu alanı UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil etme girişimi, 2008’de Tayland’da sert tepkilere yol açmış ve sınırda çatışmalar yaşanmıştı.
UAD, 2013’te sınır hattının yeniden değerlendirilmesi istemi üzerine yeniden Kamboçya lehine karar vermiş, ancak saha uygulamaları iki ülke arasında hiçbir zaman tam olarak sağlanamamıştı.
Sınırda son aylarda tırmanan çatışmalar
Bu yılın Mayıs ayında sınır bölgesinde çıkan bir çatışmada bir Kamboçyalı askerin ölmesi, iki ülke ilişkilerini yeniden gerdi.
Ardından 16 Temmuz’da bir Tayland askerinin mayına basarak bacağını kaybetmesi tansiyonu iyice yükseltti.
Olaydan sonra Tayland, Kamboçya’daki büyükelçisini geri çağırmış, Bangkok’taki Kamboçya büyükelçisini ise sınır dışı etmişti.
Temmuz sonunda tartışmalı bölgedeki çatışmalarda Kamboçya roketatarlarla saldırı düzenlerken, Tayland ordusu F-16 savaş uçaklarıyla karşılık vermiş, iki tarafta da can kayıpları yaşanmıştı.
Malezya’da varılan ateşkes, Trump’ın arabuluculuğunda imzalandı
Gerilimin ardından taraflar, 28 Temmuz’da Malezya Başbakanı Enver İbrahim’in arabuluculuğunda Kuala Lumpur’da bir araya gelmişti.
Zirveye ABD Başkanı Donald Trump da katılmış, taraflar 26 Ekim’de “Ortak Ateşkes ve Barış Anlaşması” imzalamıştı.
Bu anlaşmanın hemen ardından ABD, Tayland ve Kamboçya arasında yeni ticaret protokolleri devreye sokulmuştu.
Ancak Tayland’ın son kararıyla birlikte bu anlaşmalar da fiilen askıya alınmış oldu.
Askeri kaynaklar: “Mayınlar yeni döşenmiş olabilir”
Tayland ordusu, son patlamada kullanılan mayınların “Kamboçya askerleri tarafından son dönemde döşenmiş olabileceği” iddiasında bulundu.
Kamboçya yönetimi ise bu suçlamayı reddederek, olayın “sınırın belirsizliği nedeniyle yaşanan bir yanlış anlaşılma” olduğunu savundu.
Bölge istikrarsızlığa sürüklenebilir
Güneydoğu Asya uzmanları, Tayland’ın barış anlaşmasını askıya almasının bölgedeki jeopolitik dengeyi yeniden bozabileceği görüşünde.
Malezya, Endonezya ve Vietnam liderleri, iki ülkeye “askeri operasyonları durdurma ve diplomatik sürece dönme” çağrısı yaptı.
Uluslararası gözlemciler, olası bir çatışmanın ASEAN’ın barış ve güvenlik mekanizmalarını da sarsabileceği uyarısında bulunuyor.
Trump’tan sessizlik
ABD Başkanı Donald Trump, arabuluculuk yaptığı barış sürecinin askıya alınmasıyla ilgili henüz bir açıklama yapmadı.
Washington yönetimi ise taraflara “diyalog kanallarını açık tutma” çağrısında bulundu.
