Cizre’de Mesud Barzani’nin korumalarıyla birlikte verdiği ve Türkiye’de tartışma yaratan görüntülerin yankıları sürerken, bu kez Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani’nin Suriye değerlendirmeleri dikkat çekti. Barzani, Suriye’de oluşturulacak yeni yönetimin ademi merkeziyetçi bir yapıya sahip olması gerektiğini belirterek uluslararası basında geniş yer bulan açıklamalarda bulundu.
Cizre’deki görüntüler sonrası gözler IKBY yönetimine çevrilmişti
Türkiye’de terörle mücadele süreci devam ederken Mesud Barzani’nin Cizre’de gündem olan görüntüleri, Ankara’nın sert tepkisine yol açmıştı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli, söz konusu görüntülerle ilgili açık eleştirilerde bulunmuş, İçişleri Bakanlığı ise olayın ardından bir soruşturma başlatıldığını duyurmuştu.
Bu tartışmalar sürerken IKBY Başkanı Neçirvan Barzani’nin Suriye’ye dair açıklamaları yeni bir siyasi değerlendirme zemini oluşturdu.
Barzani: “Yeni Suriye’de yerel yönetimler güçlenmeli”
Neçirvan Barzani, The Spectator Australia’ya verdiği röportajda Suriye’deki siyasi sürece ilişkin kapsamlı yorumlar yaptı.
Barzani, Şam’da gündeme gelen yeni yönetim formüllerine dikkat çekerek:
“Ahmed Şara, Suriye için son şanstır.”
ifadesini kullandı.
Suriye’nin çok kültürlü yapısına işaret eden Barzani, gelecekte kurulacak siyasi düzenin yerel yönetimlerin güçlendiği ademi merkeziyetçi bir modele dayanmasının kritik olduğunu savundu:
“Hristiyanlar, Dürziler, Ezidiler, Aleviler, Kürtler ve seküler Sünni Arapların tamamı, yeni Suriye’de gerçek bir temsil hakkına sahip olmalıdır.”
“SDG garanti verilmeden silah bırakmaz”
Barzani röportajın en dikkat çeken bölümünde, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Suriye ordusu arasında uzun süredir tartışılan entegrasyon sürecine değindi:
“Bu güçler olağanüstü bedeller ödedi. Entegrasyon garantisi sağlanmadan silah bırakmalarını veya üniformalarını çıkarıp topluma dönmelerini bekleyemezsiniz.”
Barzani ayrıca, ademi merkeziyetçi bir modelin, yeni yönetimin “güç dengelerini koruması açısından hayati” olduğunu savundu.
Ademi merkeziyetçilik ne anlama geliyor?
Barzani’nin sözünü ettiği ademi merkeziyetçilik;
-
merkezi yönetimin yetkilerini azaltması,
-
yerel yönetimlerin karar alma süreçlerinde daha etkin hâle gelmesi,
-
bölgesel idarelerin siyasal ve idari açıdan daha güçlü bir rol üstlenmesi
anlamına geliyor.
Bu model, Suriye’de uzun yıllardır süren çatışmaların ardından ülkenin
çok etnili – çok mezhepli yapısına göre yeniden düzenlenmesi açısından bazı çevrelerce tartışılıyor.
Türkiye–IKBY hattında hassas diplomasi dönemi
Cizre’deki görüntülerden sonra yaşanan gerilim sürerken, Neçirvan Barzani’nin yeni açıklamaları hem Ankara’da hem bölge başkentlerinde dikkatle izleniyor.
Uzmanlara göre:
-
Barzani’nin açıklamaları bölgesel güç dengelerine mesaj niteliği taşıyor.
-
Türkiye’nin güvenlik kaygıları çerçevesinde bu açıklamalar diplomatik kanallarda değerlendirilecek.
-
Suriye’deki yönetim tartışmaları, önümüzdeki dönemde Türkiye–IKBY ilişkilerini de etkileyebilir.
